Mapping the Priblic: Τυπολογία 1: Επιγραφές

Οδός Ερμού

Επιγραφές

Η πόλη, μεταξύ άλλων, είναι ένα δαιδαλώδες σύστημα επικοινωνίας. Πολυάριθμα δίκτυα εκπομπής μηνυμάτων διαπλέκονται και «εγγράφονται» στο φυσικό της χώρο επηρεάζοντας την αισθητική, λειτουργική και κοινωνική πρόσληψη του αστικού δημόσιου χώρου. Πρωτεύουσα σημασία κατέχουν τα δίκτυα που εκπέμπουν μηνύματα λειτουργικού χαρακτήρα για τα οποία συνήθως υπεύθυνοι είναι θεσμικοί φορείς (δήμος, κράτος) και αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών των πολιτών, όπως ο προσανατολισμός και η εύκολη μετακίνηση μέσα στην πόλη. Τέτοιου είδους μηνύματα φέρουν τα σήματα της τροχαίας, η σήμανση των οδών, η σήμανση σημείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος και σημαντικών δημόσιων κτηρίων, τα διαγράμματα δρομολογίων των μέσων μαζικής μεταφοράς, οι χάρτες επιμέρους περιοχών, κ.ά. Όμως, οι μουντζουρωμένες πινακίδες, τα σβησμένα σήματα τροχαίας, η άναρχη αφισοκόλληση, και γενικότερα η απόκρυψη σημαντικών πληροφοριών που αφορούν όλους τους πολίτες και διευκολύνουν την κίνησή τους στην πόλη αποτελεί απόδειξη ότι η ελληνική κοινωνία πάσχει από το ιδιοσυγκρασιακό φαινόμενο που ονομάζουμε ιδιώδημο και αφορά στην ασέβεια των «πολιτών» απέναντι στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της πόλης.

Μια δεύτερη κατηγορία δικτύων πληροφορίας είναι αυτά που φέρουν μηνύματα εμπορικού χαρακτήρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται κυρίως επιγραφές καταστημάτων και διαφημιστικές γιγαντοαφίσες που απεικονίζουν είτε προϊόντα πολυεθνικών εταιρειών είτε χαμόγελα «εθνικών» προσωπικοτήτων της πολιτικής και καλλιτεχνικής σκηνής. Σε αυτή την περίπτωση το ιδιώδημο σύμφωνα με το οποίο ενεργούν οι «πολίτες» ευνοείται από την υπέρμετρη ανοχή των θεσμικών φορέων απέναντι στην άναρχη τοποθέτηση των επιγραφών, στον άτυπο ανταγωνισμό τους για το μέγεθος, το χρώμα, το υλικό και τη σχεδιαστική πρωτοτυπία, καθώς και την ανεμπόδιστη προσθήκη επιπλέον στοιχείων σε προσόψεις ακόμη και ιστορικών κτιρίων (υλικά επένδυσης, έντονος φωτισμός, στοιχεία κινητού εξοπλισμού, κ.ά.). Όμως, το ιδιώδημο και η ασέβεια για την οποία κατηγορούνται κυρίως οι πολίτες, στην περίπτωση αυτή επιβαρύνει και τους ίδιους τους θεσμικούς φορείς, καθώς η αδιαφορία και η αδράνεια που τους χαρακτηρίζει οδηγεί στην υποβάθμιση και την απαξίωση του δημόσιου χώρου τη στιγμή που ο ρόλος τους είναι η αισθητική, λειτουργική και κοινωνική του διασφάλιση.